Jak radzić sobie z bólem przy zapaleniu stawu kolanowego?

Ból kolana – możliwe przyczyny

Staw kolanowy jest szczególnie narażony na urazy, przeciążenia oraz zmiany zapalne, zarówno związane z samym stawem, jak i strukturami go otaczającymi, takimi jak mięśnie. Za ból w stawie kolanowym mogą być odpowiedzialne: [1]

• urazy – często występują w wyniku intensywnej aktywności fizycznej i stanowią jedną z najczęstszych przyczyn bólu kolana, obejmując uszkodzenie więzadeł, łąkotek czy nadwyrężenie mięśni;

• przeciążenia – częste, powtarzające się obciążenie stawu może prowadzić do problemów, takich jak ból rzepki;

• zmiany zwyrodnieniowe – zwykle związane są ze zużyciem chrząstki stawowej i jest powszechną przyczyną bólu kolan u osób po 50. roku życia;

• zapalenia stawów – w tym przypadku ból kolana może być wynikiem stanów zapalnych związanych z różnymi chorobami reumatycznymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów.

Najczęstsze przyczyny zapalenia stawu kolanowego

Ból kolan może być spowodowany zapaleniem stawu, które zwykle wiąże się z objawami takimi jak zaczerwienienie, wzrost temperatury skóry, obrzęk oraz ograniczenie ruchomości. Stan zapalny może wynikać z infekcji stawu, reakcji na zakażenie lub stanowić objaw boreliozy, czyli choroby przenoszonej przez kleszcze.

Za stan zapalny w stawie kolanowym mogą również odpowiadać choroby reumatyczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) lub zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK). W tych przypadkach ból stawu kolanowego nie jest jedynym objawem – zazwyczaj towarzyszą mu bóle innych stawów oraz ogólne dolegliwości, np. stan podgorączkowy, zmęczenie czy utrata masy ciała. Leczenie tych przypadłości ustala lekarz i może obejmować zarówno farmakoterapię, jak i metody niefarmakologiczne – fizjoterapię czy ćwiczenia.

Stan zapalny w obrębie struktur stawu może wynikać z przeciążenia i powodować m.in. zapalenie kaletek maziowych, czy więzadła rzepki (tzw. „kolano skoczka”). [1]

Zapalenie więzadła rzepki

Zapalenie więzadła rzepki, znane jako „kolano skoczka”, to choroba, która dotyka osób aktywnych fizycznie, które uprawiają sport wymagający intensywnych wyskoków lub biegania. Polega ona na degeneracji włókien więzadła w wyniku mikrouszkodzeń, które występują w przeciążonych miejscach, głównie przy przyczepie do rzepki. Główne objawy obejmują ból i tkliwość w okolicy więzadła rzepki, szczególnie w czasie wysiłku fizycznego, podskoków czy chodzenia po schodach. Ból może nasilać się po treningu, a w niektórych przypadkach pojawia się obrzęk.

Jak wygląda leczenie zapalenia więzadła rzepki?

Leczenie „kolana skoczka” obejmuje przede wszystkim odpoczynek, schładzanie bolesnego miejsca oraz stosowanie leków przeciwbólowych. W powrocie do sprawności ważna jest fizjoterapia, która ma na celu poprawę elastyczności więzadła, odciążenie bolesnej okolicy i korektę techniki ćwiczeń. W przypadku silnych zmian, które nie ustępują po leczeniu zachowawczym, konieczne może być leczenie operacyjne, polegające na wycięciu uszkodzonej części więzadła. By temu zapobiec, dbaj o odpowiednie zaplanowanie treningów, unikaj przeciążeń oraz pamiętaj o rozgrzewce i rozciąganiu. [2]

Zapalenie kaletki maziowej

Zapalenie kaletki maziowej to stan zapalny małej struktury wypełnionej płynem, której zadaniem jest zmniejszanie tarcia między narządami, takimi jak skóra, mięśnie i kości. Stan zapalny w obrębie stawu kolanowego powstaje w wyniku urazów i przeciążeń – np. jako następstwo pracy w pozycji klęczącej. Objawy zapalenia obejmują ból w miejscu zapalenia, obrzęk, zaczerwienienie i gorączkę, szczególnie w przypadku infekcji, a także ograniczenie ruchomości. [3]

Jak przebiega leczenie?

Leczenie polega na odpoczynku, unikaniu obciążenia, punkcji w celu usunięcia nadmiaru płynu oraz stosowaniu antybiotyków – w przypadku zakażenia. W rzadkich sytuacjach, gdy zapalenie jest przewlekłe, konieczne może być usunięcie kaletki. [3]

Jak radzić sobie z bólem stawu kolanowego w domu?

W przypadku bólu kolana przy zapaleniu stawu kolanowego ważne jest unikanie nadmiernego obciążania kolana. Po ustąpieniu silnego bólu warto wykonywać ćwiczenia wzmacniające staw pod okiem rehabilitanta. Pomocne będą również okłady z lodu stosowane 2-3 razy dziennie po 15 minut, by zmniejszyć stan zapalny. W celu złagodzenia bólu i objawów stanu zapalnego możesz samodzielnie stosować niesteroidowe leki przeciwzapalne. [4] Pamiętaj jednak, aby stosować się do zaleceń producenta, a w razie wątpliwości – skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Kiedy warto pójść do ortopedy?

Jeśli ból kolana uniemożliwia Ci stanie na nodze, kolano blokuje się lub nie możesz go swobodnie zgiąć – to pierwszy sygnał, aby udać się do lekarza. Zapalenie stawu może prowadzić do znacznego obrzęku, gorączki towarzyszącej bólowi i zaczerwienienia kolana. W tej sytuacji, a także gdy domowe leczenie nie przynosi ulgi, konieczna jest konsultacja ze specjalistą. [1]

Diagnostyka zapalenia stawu kolanowego

Diagnostyka zapalenia stawu kolanowego zaczyna się od wywiadu lekarskiego, który obejmuje pytania o czas trwania bólu, ewentualne urazy, charakter bólu (mechaniczny lub zapalny) oraz objawy towarzyszące, takie jak obrzęk, sztywność czy gorączka. Następnie lekarz przeprowadza badanie fizyczne stawu. Jeśli objawy wskazują na zapalenie, lekarz zleca badania laboratoryjne (OB, CRP, morfologia) oraz obrazowe, takie jak RTG lub USG. W razie potrzeby wykonuje się także rezonans magnetyczny, tomografię komputerową lub punkcję stawu, aby pobrać płyn stawowy do analizy. Na podstawie wyników lekarz ustala diagnozę i plan leczenia. [4] 

Artykuł na zlecenie marki 4flex

Źródła

[1] Wiercińska M., Ból kolana - przyczyny i leczenie bolących kolan, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/323353,bol-kolana-przyczyny-i-leczenie-bolacych-kolan [Dostęp online: 11.04.2025]

[2] Stępień K., Kolano skoczka, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/271655,kolano-skoczka [Dostęp online: 11.04.2025]

[3] Sułko J., Zapalenie kaletek maziowych, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/271655,kolano-skoczka [Dostęp online: 11.04.2025]

[4] Zofia Guła, Mariusz Korkosz, Ból stawów: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/64576,bol-stawow [Dostęp online: 11.04.2025]