Artykuł:
Instytut Żywności i Żywienia wraz z Centrum Zdrowia Dziecka walczą o zdrowie przyszłych mam i ich dzieci
Napisany przez M-S-M, dnia 2014-02-12 14:32:48
Prawie połowa kobiet w Polsce w wieku 20–40 lat zmaga się z nadwagą lub otyłością. Oba zjawiska stanowią poważne zagrożenie zdrowotne dla kobiet ciężarnych i ich dzieci, m.in. możliwość poronienia lub wystąpienia wad wrodzonych i wysokiej masy urodzeniowej dzieci.
Z tymi problemami wspólnie walczą Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ) oraz Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” (IPCZD), realizując, w ramach projektu „Zachowaj równowagę”, program edukacyjny dla kobiet w ciąży i młodych mam, dotyczący prawidłowego żywienia i zalecanych form aktywności fizycznej.
W ramach programu z bezpłatnych porad specjalistów skorzystało już ponad 600 kobiet z całej Polski, a do marca 2016 r. będzie ich 28 tysięcy.
Jak wynika z prowadzonych w Polsce badań około 49 proc. Polek w wieku 20-40 lat ma nadwagę lub otyłość. Tylko w latach 2010 i 2012 wśród kobiet, które urodziły dziecko, częstość występowania nadwagi i otyłości wynosiła odpowiednio 25 i 22,6 proc. Dane te potwierdzają rozprzestrzenianie się zjawiska nazywanego „globesity”, czyli globalnej epidemii otyłości. W przypadku omawianej grupy kobiet może mieć ono fatalne skutki zdrowotne zarówno dla matki jak i dla dziecka. Przyczyny takiego stanu rzeczy upatruje się
w zbyt niskiej świadomości kobiet na temat właściwego żywienia i zalecanej aktywności fizycznej.
– Zbyt duża masa ciała u kobiet w ciąży może być przyczyną m.in. zwiększenia liczby przypadków podwyższonego ciśnienia tętniczego, cukrzycy czy choroby zakrzepowo-zatorowej. U matek z wysokimi wartościami BMI większe jest także ryzyko urodzenia martwego dziecka, przedwczesnego porodu, konieczności cesarskiego cięcia i wystąpienia poważnej wady wrodzonej. Po urodzeniu należy zaś liczyć się z nadwagą u matki i dużym prawdopodobieństwem nadwagi i otyłości u dziecka – mówi dr n. med. Zbigniew Kułaga z Zakładu Zdrowia Publicznego, Instytutu „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka”.
Eksperci podkreślają, że w przypadku kobiet z nadmierną masą ciała, w porównaniu do kobiet z prawidłową wagą, te niekorzystne zjawiska występują dużo częściej – np. ryzyko cukrzycy ciężarnych wzrasta ponad 2 razy, nadciśnienia – prawie 2-krotnie, a choroby zakrzepowo-zatorowej – prawie 4,5 razy. Dziecku kobiety z nadwagą lub otyłej grozi też makrosomia, czyli nadmierna masa urodzeniowa (występuje 4,5 razy częściej niż u dzieci kobiet o prawidłowej wadze). To z kolei 2-krotnie, w stosunku do dzieci z normalną wagą, podnosi ryzyko nadwagi i otyłości w późniejszych okresach rozwoju dziecka.
W odpowiedzi na te zagrażające zdrowiu matek i dzieci zjawiska Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie (IŻŻ) wraz z Instytutem „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” (IPCZD) prowadzi zakrojony na szeroką skalę program edukacyjny skierowany specjalnie do kobiet
w ciąży i matek karmiących. Objęte programem kobiety otrzymują specjalnie przygotowane materiały edukacyjne, mające im pomóc w zaplanowaniu prawidłowej diety oraz ćwiczeń – właściwych dla stopnia zaawansowania ciąży i stanu zdrowia kobiet w tym okresie i po urodzeniu dziecka.
– Brak wiedzy na temat zdrowego żywienia i aktywności fizycznej w okresie ciąży jest główną przyczyną występowania nadwagi i otyłości u ciężarnych. Dlatego tak ważne jest prowadzenie dla nich działań edukacyjnych. Mając do dyspozycji ciekawe i użyteczne w codziennym życiu materiały edukacyjne, takie jak np. specjalny kalendarz czy planer zakupów, uczestniczki programu uczą się właściwie komponować posiłki i bezpiecznie ćwiczyć – wszystko to z korzyścią dla nich i ich dzieci. Mamy nadzieję, że w dłuższej perspektywie działania te pomogą uchronić polskie społeczeństwo przed falą otyłości – konkluduje dr n. med. Zbigniew Kułaga.
W wyniku przeprowadzonego w 2013 r. konkursu podpisano z placówkami leczniczymi oraz profesjonalistami medycznymi 29 umów na objęcie świadczeniami promocji zdrowia łącznie 28 000 kobiet w kraju. Są to głównie placówki w mniejszych miejscowościach, gdzie potrzeba edukacji jest większa.
Podjęte działania, które potrwają do końca marca 2016 r., są częścią większego projektu pt. „Zapobieganie nadwadze i otyłości oraz chorobom przewlekłym poprzez edukację społeczeństwa w zakresie żywienia i aktywności fizycznej” (skrócona nazwa: „Zachowaj równowagę”). Jego realizację rozpoczął w 2011 r. Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ) wraz z partnerami w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy (SPPW), współfinansowanego przez Ministerstwo Zdrowia. Kierownikiem całego projektu jest
prof. dr hab. n. med. Mirosław Jarosz – dyrektor IŻŻ.
Warto dodać, że po zakończeniu programu edukacyjnego planuje się dokonanie oceny wpływu zastosowanych działań edukacyjnych na stan wiedzy kobiet objętych opieką, stan odżywienia matek oraz ich noworodków.
Wszystkie osoby zainteresowane promocją zdrowia skierowaną do kobiet w ciąży mogą zapoznać się z ogólnodostępnymi materiałami edukacyjnymi na stronie internetowej www.zachowajrownowage.pl.
***
Dodatkowe informacje na temat Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy (SPPW) i projektu „Zachowaj równowagę” dostępne są na stronach internetowych:
Użyte tagi: ciąża, kwas foliowy, witamina D3, leczenie niepłodności, kliniki leczenia niepłodności, gabinety ginekologiczne, karmienie piersią
